“Hoeveel wil je afvallen?” vroeg de voedingsconsulente.
Enkele jaren voordat ik mezelf bij de kliniek voor eetverslavingen aanmeldde, had ik via de huisarts hulp ingeschakeld om af te vallen. Hij verwees me door naar een professionele organisatie (wel zelf betalen hoor) die mensen helpt met afvallen via diëten en sporten.
Tijdens het intakegesprek noteerde de consulente mijn streefgewicht in de computer. Ze woog me op een elektronische weegschaal en nam mijn bloeddruk op. Ze printte een eet-schema voor me uit op een A4-tje en zei dat ik mocht variëren uit de schijf van 5.
Ik wilde het blaadje doorlezen maar bleef hangen op de eerste regel:
Ontbijt: 2 crackers met halvarine en light kaas.
“Halvarine en light kaas?!!!” riep ik verbaasd uit “Light is toch helemaal niet gezond?”
“Als je wilt afvallen moet je minder vet eten.” zei de voedingsconsulente gedecideerd.
Nou, laat mijn moeder het maar niet horen. Ze zei vaak genoeg: Halvarine is chemische troep. Je kan beter wat minder nemen van een volwaardig product. Light producten zijn een trucje van de voedingsindustrie waar je helemaal niet slank van wordt.
Zolang ik me kan herinneren, was mijn moeder intensief bezig met gezonde voeding. Toen mijn zus en ik nog thuis woonden zorgde ze altijd voor maaltijden met onbespoten verse seizoensgroenten. Ze verdiepte zich in boeken over biologisch dynamisch eten en hoe je akelige ziektes kan voorkomen door gezond te eten. Ze hield daarom de verhoudingen van zuren/basen en de vitamines/mineralen goed voor ons in de gaten.
Ze lette erop dat ons eten lokaal en duurzaam geproduceerd werd. Ze deed al aan ‘clean eating’ toen het nog helemaal niet hip en trendy was maar vooral reformhuisachtig en geitenwollensokkerig… en ik gepest werd op de lagere school, dat ik mager en ziek zou worden, omdat wij thuis geen vlees aten.
Wij kregen geen snoep met ‘slechte suikers’. Geen ‘blikvoer’. Geen ‘genetische manipulatie’. Geen ‘fabrieksbrood’.
Eten werd beslist niet opgewarmd in de magnetron… en met het oog op een soepel verteerproces, hield ze zelfs rekening met de volgorde waarin wij onze maaltijd nuttigden: Eerst je rauwkost!
“Ja maar…. ik eet altijd volle kaas.” sputterde ik tegen de voedingsconsulente.
“Als je wilt afvallen moet je minder vet eten.” herhaalde ze. “Je vetpercentage is veel te hoog.”
Ja, ja dat weet ik heus wel!… dacht ik geïrriteerd en las gehoorzaam het simpele A4-tje verder door. Als ik op dieet was, hield ik exact op de computer bij wat ik at. Ik had in mijn jeugd al een floppy aangeschaft om nauwlettend de voedingswaarde van mijn eten te monitoren.
Later, toen het programma geavanceerder werd, kon ik mijn streefgewicht invullen en het aantal Kcal die ik per dag wilde eten. Ik hield ook op de minuut bij hoeveel ik gesport had. Deze Kcal werden er weer vanaf getrokken. Een simpele optel en aftreksom want…
‘Elk pondje gaat door het mondje’ nietwaar?
Ik hield van deze pragmatische aanpak om mijn ‘overtollig vet’ voorgoed aan te pakken. Maar de biologie van mijn lichaam bleek echt een stuk complexer, intelligenter, emotioneler en vernuftiger geëvolueerd dan ik ooit kon vermoeden. Mijn lichaam liet zich niet langdurig uithongeren. En dat was maar goed ook! Ook al zag ik dat destijds niet zo…
Nu kwam deze voedingsconsulente met dit lullige A4-tje aanzetten. De magische oplossing voor mijn ‘obesitasprobleem’ lag gewoon op schoot. Is dit nou het goed bewaarde geheim van slanke mensen? Is dit de juiste formule hoe ik het wél voor elkaar ga krijgen? Voor altijd slank met halvarine. Eindelijk in mijn bikini, met light kaas – die verandert in een plak plastic als ik er een tosti van maak? Ik kon het me bijna niet voorstellen.
…maar ja, zij zal het wel weten want zij is slank.
Destijds dacht ik dat slanke mensen gewoon succesvoller waren in het diëten, dan ik. Het zou me niet verbazen als sommige slanke mensen dat ook over zichzelf denken… dat ze hun slanke lichaam te danken hebben aan hun levenswijze, aan hun juiste eetgewoonte en juiste mate van activiteit. Net als dat ik dacht dat ik mijn dikke lichaam te danken had aan mijzelf. Aan mijn onkunde, gebrek aan kennis, discipline en wilskracht. Waardoor ik krampachtig bleef zoeken naar een oplossing.
Heb ik daarom elke tip van slanke mensen zo dankbaar, klakkeloos aangenomen en uitgeprobeerd? Omdat hun slanke lichaam het resultaat vertegenwoordigde dat ik ook zo graag wilde bereiken? Zouden zij hun eigen slanke lichaam ook als bewijs zien van hun kundigheid en mij daarom ongevraagd voedingsadvies geven? Omdat ze denken: Als ik het kan, kan jij het ook!
We kennen allemaal wel iemand die nooit beweegt en ‘alles kan eten’ (whatever that means) en niet dikker wordt. Daarentegen kon ik maar moeilijk accepteren dat er dikke mensen waren die ‘gewoon’ of zelfs weinig eten en ‘normaal’ of veel bewegen en tóch dik bleven. Die moeten wat fout doen nietwaar? Ik moet wat fout doen.
Ik zuchtte diep en keek naar het jonge slanke meisje voor me. Tja… jij bent slank én ik ben dik… véél te dik. En mijn moeder weet misschien wel ontzettend veel van voeding en gezondheid maar ze is óók te dik… dus wie heeft er nou eigenlijk gelijk?!
Laat ik het maar gewoon doen. Wat er niet aankomt hoeft er ook niet af. Ik weet ook niet meer wat ik moet eten om slank te worden… en deze consulente weet het blijkbaar wel. Dat is duidelijk aan haar te zien. Dus Jenny, zet je betweterigheid opzij en ga gewoon doen wat ze zegt: Light producten kopen.
Hoopvol liep ik de deur uit. Zou het dit keer allemaal goed komen? Met een kilootje per week kan ik binnenkort die leuke grijze broek aan, die ik ter motivatie veel te klein had gekocht. Hij hing al een jaar in de kast met het prijskaartje nog eraan.
Ik werd al helemaal blij van de gedachte. Ja, dit keer gaat het écht lukken!
Lees verder onder de foto (spoiler-alert: ik ben nog steeds dik)
Vraag jezelf eens af: Hoeveel van je besluitvaardigheid leg je in de handen van slanke mensen en professionals?
Wat heb jij door de jaren heen gedaan op advies van gewichtsconsulenten waar je helemaal niet achter stond? Wat hebben coaches of personal trainers je gevraagd te doen wat geheel tegen jouw gevoel van rechtvaardigheid in ging?
Hoe vaak ben je ‘op het matje geroepen’, ben je betutteld of beschaamd en heb je gedacht: “Laat ik maar gehoorzamen want ik ben dik en zij zijn slank – of hebben een diploma – dus ze weten wat ze doen.” Maar… weten zij wel wat ze doen? Wat zijn de werkelijke resultaten eigenlijk?
Zelfbeschikkingsrecht
Pak de autoriteit terug die jij hebt over je eigen lichaam. Je weet waarschijnlijk intussen meer dan genoeg over beweging en voeding. Jouw lichaam heeft alles wat het nodig heeft, reeds in bezit vanaf je geboorte. Luister naar wat je lichaam aangeeft. Fysiek en emotioneel.
Take care, self care,