Ah shit. Daar was het gevoel al…
Het gevoel van ‘ik heb genoeg gegeten’.

Ik was bij vrienden te gast. Ze hadden spaghetti carbonara gemaakt met vegetarische spekjes. Ik had dit recept nog nooit gegeten. Het was heerlijk.

Halverwege de maaltijd legde ik mijn lepel en vork neer en zuchtte. Het gevoel was veel eerder gekomen dan ik had gedacht. Ik zit nu al vol. Niet helemáál vol. Maar wel ‘vol genoeg’. Dat is balen. Mijn bord is nog niet eens leeg.

“Ja Jenny, je mág natuurlijk wel verder eten…” sprak ik mezelf in gedachten streng toe, “maar je moet je lichaam niet als prullenbak gebruiken!”

Volgens mijn nieuwe richtlijnen mocht ik later wel wat eten – als ik weer honger had gekregen – maar niet nu. Als ik ‘genoeg’ had gegeten, moest ik direct stoppen.

Mijn vrienden prikten er nog lekker op los en ik keek jaloers naar hun bord.

“Wil je nog wat?” vroeg mijn vriend.

“Nee, dank je. Ik stop als ik verzadigd ben.” legde ik zelfgenoegzaam uit. Ik was best trots op mezelf dat ik mijn hongergevoel precies op het juiste moment had waargenomen en dat ik de wilskracht had om te stoppen.

“Nou, ik wou dat ik dat kon,” zei mijn vriend lachend. Hij nam een grote hap en slurpte een sliertje naar binnen.

Ik glimlachte… maar voelde een lichte irritatie opborrelen. Ik lustte ook best nog wel wat… maar dat mag niet. Als ik meer eet dan mijn buikhonger aangeeft kom ik nóóit op mijn natuurlijke gewicht. Sjonge… wat duurt dit lang zeg. Wanneer zijn ze nou eens klaar?

Regels versus Richtlijnen

Dit eenvoudige boekje van Susie Orbach heeft veel voor mij betekend toen ik stopte met diëten. Dit kleine boekje zat altijd in mijn tas.

Het opende de deur naar meer compassie voor mezelf rond eten. Zodat ik langzaam afscheid kon nemen van mijn dieetregels en meer leerde denken in richtlijnen.

Dieetregels zijn verboden (ik mag niet) en geboden (ik moet). Ze zijn helder, duidelijk en nogal zwart/wit. Je doet het goed of fout.

Richtlijnen zijn milder en geven houvast. We gaan die kant op >>> richting een ontspannen relatie met eten. Dat concept snapte ik meteen in theorie, maar in de praktijk lukte het niet om dit principe losjes toe te passen.

Als ik de richtlijnen nauwkeurig volgde was ik super trots op mezelf. Dan vond ik dat ik ‘goed bezig’ was. Als ik deze richtlijnen niet goed volgde was ik boos of teleurgesteld in mezelf. Dan had ik het wéér niet goed gedaan. Dan was het mislukt. Dan had ik gefaald. Net als bij een dieet. Maar dan mindful. Een Mindful Dieet.

Mindful Eten is niet hetzelfde als Mindful Diëten

Ik verwachtte niet dat ik er heel snel van af zou vallen, maar ik hoopte wel dat ik (oh, alsjeblieft, alsjeblieft alsjeblieeeeeeft) er niet dikker van zou worden. 

Doordat ik het succes van Mindful Eten koppelde aan mijn gewicht, interpreteerde ik de richtlijnen als dieetregels om mijn gewicht ‘onder controle’ te houden. Maar richtlijnen zijn geen dieetregels.

Mindful Eten is GEEN dieet

Mindful Eten, Intuïtief Eten, Afgestemd Eten of hoe je het ook wilt noemen zijn juist manieren om te herstellen van je dieetverleden. Manieren om te helen van jarenlang obsessief bezig zijn met alsjeblieft-niet-dikker-worden. Deze richtlijnen zijn bedoeld om een gezonde relatie op te bouwen met je lichaam, je emoties… en je eetlust. Ze helpen de verbinding te herstellen met de signalen van honger en verzadiging die je lichaam aangeeft.

Ze helpen om mild voor jezelf te zijn als het allemaal niet gaat zoals je dacht dat het zou moeten gaan. Door jezelf geen schop onder je hol te geven – als je volgepropt op de bank ligt omdat het wéér niet gelukt is om op tijd te stoppen – maar een aai over je bol. Zodat je al het eerstvolgende eetmoment nieuwsgierig en bewust kan kijken wat je nodig hebt… in plaats van dat je denkt: Fuck it! Ik begin maandag wel weer opnieuw.

Rita Zeelenberg van de website Mindful Eten heeft daar een prachtig blog over geschreven.

Losmaken van onze dieetdictatuur

Het is enorm lastig om compassie voor jezelf te voelen als je jezelf jarenlang gestraft hebt voor ‘zondig’ eetgedrag. Als je boetedoening gedaan hebt in de sportschool of ter compensatie maaltijden hebt overgeslagen. Als je jarenlang via ingenieuze Excel-sheetjes berekend hebt hoeveel je per maand moet afvallen… en jezelf elke dag minstens 3 x gewogen hebt om te zien of je nog ‘op schema’ ligt zodat je hopelijk deze zomer weer in je kleding past.

Hoe laat je zo’n dieet-mentaliteit los?

Ik vermoed dat dit een proces is dat iedereen, die jarenlang op dieet is geweest, zal doorlopen in z’n eigen tempo. Het is heel logisch als je net kennismaakt met Mindful Eten om het te zien als een manier om je gewicht te managen. Waarschijnlijk had ik überhaupt geen interesse in Mindful Eten gekregen als ik het niet had geïnterpreteerd als een manier om af te vallen… door minder te eten.

Het klopte ook. Ik at een stuk minder…. maar ook een stuk vaker. En meestal als ik honger had. Soms ook als ik geen honger had… of als ik me rot voelde. Dat gebeurt nog steeds af en toe. Eten terwijl je geen honger hebt, of eten als troost, is geen misdaad. Het is wat het is. Het is alleen wat lastiger om waar te nemen of je vol zit, als je eigenlijk geen honger had. Dat is alles.

Succes niet meer afmeten in kilo’s

Vanaf het moment dat ik het succes van Mindful Eten loskoppelde van mijn gewicht, kregen de richtlijnen pas echt de ruimte. Pas toen voelde ik de mentale rust die Mindful Eten je kan brengen. Het plezier dat je ervan kan hebben. De zorgeloosheid rond eten… zodat je niet meer héél de dag met de ingrediënten/combinaties/planning van maaltijden en snacks bezig bent maar alleen wanneer het nodig is. Zodat eten weer leuk is.

Take care, self care,