Ben ik verslaafd aan eten?

Tijdens mijn behandeling in de kliniek voor eetverslavingen kreeg ik nogal wat verwarrende adviezen. De diëtiste van de kliniek pleitte voor intuïtief eten. We leerden dat onze strenge dieetregels juist de oorzaak waren voor enorme honger en eetbuien. We leerden te vertrouwen op de subtiele signalen van honger en verzadiging en we leerden hongergevoelens te onderscheiden van onrustgevoelens… dat gevoel van ‘ik moet wat, maar ik weet niet wat’

We mochten alles eten wat we wilden. Dat voelde enerzijds als een enorme vrijheid. Ik had me nooit gerealiseerd dat er zoiets bestond als ‘normaal’, regelmatig eten, gewoon ontspannen eten en zoveel als waar ik behoefte aan had. Anderzijds voelde het beangstigend. Ik kan toch niet zomaar alles eten?

Tegelijkertijd werden we aangespoord om zelfhulpgroepen te bezoeken zodat we ondersteuning konden vinden buiten de kliniek. We kregen het advies om 2x per week een meeting te bezoeken bij de Anonieme Overeters. Hier volgden we in groepsverband het spirituele 12-stappenplan van eetverslaafden.

Bij de Anonieme Overeters hoorde ik voor het eerst over abstinentie (onthouding) van bepaalde voedingsmiddelen. Suiker bijvoorbeeld. Sommige groepsleden kozen hiervoor omdat ze suiker zagen als ‘slecht’ voedsel of omdat het akelig voelde in hun lijf. Dit stond haaks op het idee dat ik alles mocht eten wat ik wilde.

Ik vond het best lastig om te kiezen wat ik nu eigenlijk wilde eten zonder mijn regels over goed en fout eten. Wat voelt goed? Voelt dit goed omdat ik dénk dat het goed voor me is… of voelt dit écht goed in mijn lijf? Wat voel ik nu eigenlijk?

Louter de overtuiging (psychisch) dat witte geraffineerde suiker ‘slecht en kankerverwekkend’ is, kan al een heel onaangenaam (fysiek) gevoel geven en emoties van schuld oproepen als je het eet. Ofwel een nocebo effect (omgekeerd placebo). Mijn lichaam en geest moesten opnieuw leren samenwerken rond het idee dat ik alles mocht eten.

Volgens stap 1 van het 12-stappenplan, geef je toe dat je machteloos staat tegenover voedsel en dat je leven stuurloos is geworden. Daarom werd er bij de supportgroepen geadviseerd om een food & measureplan te volgen. Een plan waarbij precies op de gram afgewogen wordt hoeveel je mag eten en hoe vaak.

Dit voedselplan stond ook haaks op de ideeën van intuïtief eten die we hadden meegekregen in de kliniek. Dit voedselplan leek mij veel te veel op een dieetplan. De strikte regels over ‘wat en hoeveel’ wilde ik juist loslaten. Ik wilde liever vrij zijn van mijn eetbuien en onrust in plaats van vrij zijn van suiker.

Ik was dus vrij om te eten wat ik wilde, als ik leerde te vertrouwen op mijn honger en verzadiging en tegelijkertijd mocht ik mezelf niet vertrouwen omdat ik een eetverslaving had. En een verslaafde is machteloos. Absoluut niet te vertrouwen rond eten.

Vanaf mijn pubertijd heb ik sowieso veel verwarrende adviezen meegekregen uit boeken maar ook van professionals. Bijvoorbeeld dat ik geen honger had, maar dorst. Geen honger maar slaap. Geen honger maar liefde nodig had. Je hebt geen honger, je bent emotioneel.

Wanneer ik wél honger had moest ik het weerstaan of negeren: Ga afleiding zoeken. Ga in bad. Ga een blokje om. Doe een puzzeltje. Je moet volhouden en doorzetten en vooral niet in de verleiding komen, want dan kan het helemaal misgaan.

Jenny Klijnsmit rijstwafels

Bij een bepaalde voedingsdeskundige moest ik koste wat kost ‘voorkomen’ dat ik honger kreeg want dan was het ’te laat’. Waardoor ik zoveel mogelijk cm² met zo min mogelijk calorieën at… en tegen heug en meug worteltjes of rijstwafels naar binnen werkte totdat ik het zuur ervan kreeg. Lekker gezond bezig!

Hongergevoelens en onrustgevoelens kunnen heel erg op elkaar lijken. Vooral als je jarenlang op dieet bent geweest. Als jouw diëtist niet weet wat het verschil is of daar geen rekening mee houdt, kunnen de goedbedoelde adviezen juist een averechts effect opleveren..

Intuïtief eten heeft tijd nodig. Tijd om te herstellen van de invloed van buitenaf. Tijd om te herstellen van ‘hoe het zou moeten zijn’. Tijd om te leren vertrouwen op je lichaam dat je jarenlang hebt afgewezen en gewantrouwd.

Intuïtief eten zorgt ervoor dat je niet meer louter in de ene hersenhelft leeft waar je analyseert of dit eten goed of fout voor je is qua voedingswaarde en portiegrootte. Het is namelijk praktisch onmogelijk om al die informatie over ‘gezond en ongezond eten’ te vergeten. Intuïtief eten helpt je om honger te mogen erkennen en erop te mogen anticiperen. Het helpt je om het gevoel van verzadiging en voldoening te onderscheiden. Want je buik kan heel vol aanvoelen zonder een greintje voldoening te geven. Waardoor je nog steeds wat wilt eten – ook al kan er bijna niets meer bij.

De principes van intuïtief eten kunnen je helpen om lichaam en geest weer met elkaar te verbinden.

You are not a problem. You don't need to be fixed. You need to heal. Start trusting yourself

Ik heb het idee laten varen dat ik een verslaafde ben. Ik weiger mezelf nog langer als een probleem te zien. Ik geloof niet meer dat ik machteloos ben tegenover eten. Ik was verward door de totale overkill aan tegenstrijdige informatie rondom eten en diëten. Zowel in de samenleving als op professioneel gebied. Ik was wanhopig geworden in mijn strijd om af te vallen. En wanhopige mensen kun je alles wijsmaken.

Mijn lichaam is niet het probleem. Dat we er als samenleving oké mee zijn om dikke mensen als lui, zwak en onwetend af te schilderen, is een probleem. Mensen wijsmaken dat ze niet te vertrouwen zijn met voedsel, is een probleem. Dat ‘gezondheid’ als pressiemiddel wordt gebruikt om ons klein te krijgen, is een probleem. Dat discriminatie van dikke mensen niet eens erkend wordt in onze wetgeving is een probleem.

Ik ben geen probleem. Ik ben geen eetverslaafde. Ik ben geen (anonieme) overeter. Ik eet wat ik wil en heb het recht om mezelf te zijn in het lichaam dat ik nu heb.

Take care, self care,