Prachtige woorden en basisprincipes van elk wetenschappelijk onderzoek. Je hebt ze vast wel eens gehoord. Maarrreehhh, wat betekenen ze ook alweer?
In dit blogje leg ik uit wat precies het verschil is… en hoe dat zich vertaalt in een zootje lukrake aannames mbt gewicht en gezondheid.
Correlatie = Men spreekt van correlatie als er een samenhang blijkt te zijn tussen twee reeksen metingen.
Causaliteit = Men spreekt van causaal verband als er verband is tussen oorzaak en gevolg. Dit is overigens enorm moeilijk aan te tonen.
Zo is er bijvoorbeeld correlatie te vinden tussen agressiviteit bij kinderen en het aantal uren dat ze naar de tv kijken. Dat betekent niet, dat tv kijken meer agressie veroorzaakt of dat kinderen vanwege agressiviteit meer tv gaan kijken. De ene meting is niet de oorzaak en de andere meting is niet het gevolg. En andersom ook niet. Dat is een beetje kort door de bocht.
De metingen geven alleen aan, dat er 2 dingen (afzonderlijk van elkaar) gebeuren op hetzelfde moment.
Volgens Ernie zijn er geen krokodillen omdat hij een banaan in zijn oor heeft. Ha! Bewijs maar eens dat hij ongelijk heeft…
Correlaties kunnen in de praktijk nuttig gebruikt worden om verbanden aan te wijzen en voorspellingen te doen. Bijvoorbeeld de correlatie tussen de uitslagen van de CITO toets, in twee opeenvolgende jaren.
Met mensenlevens ligt dat wat gecompliceerder. Er zijn enorm veel factoren die invloed hebben op een mensenlichaam, waardoor causaal verband niet 1 op 1 vastgesteld kan worden. Meestal is de oorzaak het een combinatie van diverse factoren.
Je kunt diverse gebeurtenissen meten totdat je een ons weegt maar daarmee toon je nog steeds geen oorzaak en gevolg aan.
Wat natuurlijk niet zegt dat er geen causaal verband te vinden is… maar daarvoor zul je veel meer factoren moeten meten dan 2 aspecten die toevallig samenvallen – of juist niet samenvallen.
Zelfs als onderzoeken correct worden gepresenteerd in de media als 2 gemeten toevalligheden:
- Vrouwen zijn zwaarder dan mannen.
- Vrouwen eten meer ijs dan mannen.
Nu kan het overkomen alsof vrouwen dikker zijn omdat ze meer ijs eten.”
Dat impliceert oorzakelijk verband en dat kan het onderzoek helemaal niet aantonen. De oplettende mensch leest dat misschien wel verderop in het artikel, maar het idee blijft in je hoofd hangen…
“Hmmm, misschien moet ik toch maar wat minder ijs eten.” fluistert het dieetduiveltje in je oor.
Deze manier van communiceren komt regelmatig voor bij onderwerpen als ‘obesitas’, gewicht, gezondheid en sterftecijfer. Er is correlatie gevonden tussen een minimum aantal factoren en de conclusie wordt gepresenteerd als wetenschappelijk feit… en gebruikt als bangmakerij.
Het bevat meestal dezelfde kern: Dikke mensen zijn ongezond en gaan eerder dood. Het is alleen complete onzin. Geen enkel onderzoek kan aantonen dat ‘obesitas’ de oorzaak is van een vroege dood. Nee echt niet. Check de feiten en onderzoeken.
Gezonde en ongezonde mensen zijn er in alle soorten en maten.
Bovendien worden we in het rijke westen steeds ouder. Hoe strookt dat met de stelling dat we ook allemaal dikker worden (dus eerder dood gaan)? Dat staat eigenlijk haaks op elkaar. Als de oorzaak niet aan te tonen is, hoeven we ons niet druk te maken over de bijgeleverde (dieet)adviezen en (gewichts)oplossingen. Niemand heeft 100% garantie op een lang en gezond leven. En het is al helemaal geen verplichting.
Laat je niet teveel in de war brengen door al die zogenaamde wetenschappelijke shit. Haal die banaan uit je oor en let op wat goed voelt, waar je energie van krijgt en je comfortabel bij voelt. Dat is toch minstens zo belangrijk?
Take care, self care,
