Naar aanleiding van het pleidooi Stigma & Media dat ik samen met Veerle Metten, Sarah Notenboom, Danielle Heemskerk en Hermina de Vries heb geschreven, werd ik geïnterviewd door het Algemeen Dagblad Rotterdam.
Door Angelique Mulders
Respect voor het lichaam ongeacht je omvang of gewicht. Daar vecht Jenny Klijnsmit uit Rotterdam voor. ,,Er zijn veel vooroordelen – we zijn vraatzuchtig, lui en weten niet wat gezond eten is – en die hebben een negatieve invloed op het fysieke en emotionele welzijn van dikke mensen.”
,,Gebruik het woord dik”, zegt Jenny Klijnsmit (45) stellig. ,,Een maatje meer, curvy, plus size en voluptueus vind ik mooie woorden, maar het is ook eromheenpraterij.” Ze is een dikke Rotterdamse. De omschrijving ‘dik’ kan Klijnsmit tegenwoordig goed hebben, maar heel lang was dat niet zo. ,,Toen ik dikker werd, vond ik het vreselijk als iemand me zo noemde. Ik wilde dan het liefst in foetushouding op de bank blijven liggen.”
Na een burn-out in een drukke baan bij een softwarebedrijf acht jaar geleden gooide ze het roer om. Een dagbehandeling in een eetverslavingskliniek in de zomer van 2011 hielp haar niet meer zo dwangmatig bezig te zijn met eten. Al sinds de basisschool heeft ze een verstoorde relatie met voedsel. ,,Het reformwinkeleten van mijn moeder vond ik niet lekker en dan ging ik buiten de deur stiekem snoepen.”
Met professionele hulp eet Klijnsmit sindsdien voldoende. ,,Dat niveau, dus niet te veel maar ook niet te weinig eten, moet het zijn. Maar het omvat meer dan alleen voeding, want mijn hele leven is meer in balans gekomen. Van slaap tot werk.”
In de kliniek begon de geboren en getogen Rotterdamse ook met het schrijven van een blog op haar site jennyklijnsmit.nl. ,,In het begin over afvallen en het helpen van mensen daarbij. Tegenwoordig is mijn thema acceptatie. Van jezelf en je omvang.”
Geluk
De weg naar zelfacceptatie was lang. Dat voor haar eigen geluk zo belangrijke punt bereikte ze eigenlijk pas zo’n vijf jaar geleden. ,,Het moment dat ik accepteerde dat diëten en sporten mij geen gewichtsafname opleverde voor een langere periode was een soort bevrijding. Mijn lijf is oké zoals het is”, vertelt Klijnsmit.
,,Vanuit de body positive-beweging hoor ik mensen wel eens zeggen dat ze houden van hun cellulitis, maar zo zit ik er niet in. Dat zeg ik nooit. Ik ben van mening dat je niet alles prachtig hoeft te vinden om jezelf te waarderen. Ik ben vooral blij met wat mijn lichaam allemaal voor mij doet. Het is mijn levensvehikel.”
Een hoogtepuntje was een poseersessie voor een boetseerklas van een vriendin van haar. ,,Jaren geleden had ik dat never ever gedurfd. Maar nu had ik er zelfs zin in. Mijn vriendin vertelde dat ze wel eens wat anders wilden boetseren dan alleen dunne mensen.” Klijnsmit begint te lachen: ,,Die cursusleidster die geregeld riep: ‘Het moet smeuiger en ronder’. Want sommige boetseerders maakten me te slank, met zo’n duidelijke taille en zo. Uiteindelijk vond ik de meeste werken mooi en echt goed gelukt.”
“Ik ben vooral blij met wat mijn lichaam allemaal voor mij doet.” – Jenny Klijnsmit
Ze hekelt de ‘algemene aanname’ dat als je dik bent, je iets verkeerd doet. Slecht voedsel eten bijvoorbeeld. Vraatzuchtig zijn, geen benul hebben van gezonde voeding. Alsmede amper bewegen en ‘dus lui zijn’. ,,Overgewicht heeft veel meer oorzaken. Wie dik is, hoeft niet per se ongezond te zijn. Die berg vooroordelen heeft een negatieve invloed op het fysieke en emotionele welzijn van dikke mensen.”
Ondertussen is ze kritisch over maagverkleiningen, een chirurgische ingreep waarover de laatste tijd veel wordt gerept in de media. Niet in de laatste plaats omdat bekende Nederlanders als presentatrice Hanneke Groenteman, stylist Bastiaan van Schaik, presentatrice Patty Brard en actrice Annet Malherbe zo’n operatie hebben ondergaan. ,,We leven in een cultuur waarin het niet wenselijk is om dik te zijn, waar je daar op afgerekend wordt. Dan is het niet raar dat naar mogelijke oplossingen wordt gezocht en dat mensen daarvoor gaan. Ik denk alleen dat de effecten van een maagverkleining op lange termijn niet goed bekend zijn.”
Daarbij hoopt ze dat dikke mensen zich niet door sociale druk gedwongen voelen om onder het mes te gaan. ,,Als we meer waardering voor elkaar en voor ons lichaam hadden, zou dit niet zo massaal worden gedaan.”
Samen met Sarah Notenboom, voormalig hoofdredacteur van de grote-matenglossy Big is Beautiful, antidieetblogger Veerle Metten, Hermina de Vries van wondervol.nl en Danielle Heemskerk, die veel weet van lichaamsbeeld en eetbuien, mengt de veertiger zich nu soms in het publieke debat. Zo stonden ze begin dit jaar met een opiniestuk getiteld We zijn dik, niet schuldig in het Parool. ,,Onze missie is het bevorderen van respect voor het lichaam, ongeacht je omvang of gewicht. Als groep proberen we de focus op de kilo’s en het BMI weg te halen. We willen mensen laten zien dat ze meer waard zijn dan een nummer op een weegschaal of het resultaat van een berekening.”
Zonder hoofd
Het meest recente speerpunt is de wijze waarop dikke mensen in de media worden geportretteerd. Klijnsmit baalt van afbeeldingen van zware mensen met een hamburger of donut in de hand. Vaak zonder hoofd of, als ze er wel van top tot teen opstaan, met een schuldige blik in de ogen. ,,Het stigmatiseert. Terwijl dikke mensen ook gevarieerd en gezond eten, net zoals slanke mensen ook hamburgers eten.”
Het ‘onthoofden’ van dikke mensen vindt de Rotterdamse kassamedewerker van de Doelen en het Isala Theater sowieso een curieus fenomeen. Daar kunnen dus ook de ingezoomde beelden bij gerekend worden van de strak aangetrokken centimeter rond een bolle buik en het overhemd waarvan de knopen duidelijk onder zware spanning staan. ,,Zonder gezicht wordt iemand een object. Een homp vlees. Zo’n ontmenselijkt beeld maakt het voor de kijker makkelijker om nare dingen te zeggen. Zij zien immers geen persoon met een leven, met kinderen, met problemen en vreugde. Waarom zou je daarover respectvol en empathisch praten?!”